The Fire of Liberty (3): Elisée Réclus กับปารีส คอมมูน

Elisée Réclus เกิดในครอบครัว ที่เคร่งศาสนา (พ่อของเขาเป็นนักบวชนิกายโปรแตสแตนท์) ในหมู่บ้านเล็กแห่งหนึ่งในแคว้นดอร์ดอญน์ (Dordogne) ประเทศฝรั่งเศส ในปี 1830  อันเนื่องมาจากอาชีพและความสนใจของพ่อ เขาได้เข้าเรียนในมหาวิทยาลัยเบอร์ลินเพื่อศึกษาเทววิทยา (Theology) ในปี 1851 ถึงแม้ในขณะที่ศึกษาอยู่ที่นั่น เขาจะได้เข้าฟังบรรยายที่ได้รับความนิยมของ Carl Ritter ศาสตราจารย์ด้านภูมิศาสตร์บ้างก็ตาม ความสนใจในภูมิศาสตร์นั้นได้ถูกกระตุ้นเพิ่มขึ้นโดยการเดินทางไปยังอเมริกาและไอร์แลนด์ ที่เขาได้พบเห็นกับสภาพความลำบากที่เลวร้ายจากความอดอยาก ประสบการณ์ซึ่งช่วยเติมเต็มความสนใจเกี่ยวกับขบวนการสังคมนิยมให้เพิ่มขึ้น ดังนั้ เมื่อเขากลับไปยังปารีสในปี 1857 ที่ Réclus ได้กลายเป็นนักภูมิศาสตร์และนักเคลื่อนไหวแรดิคัล ที่มีบทบาทในสมาคมภูมิศาสตร์ปารีส (Paris Geographical Society) มีบทบาทในสมาคมลับ Brotherhood ของ Bakunin และใน the First International

อย่างไรก็ตาม ต้องรอจนถึงการวิบัติขึ้นของเหตุการณ์ปารีสคอมมูนที่ทำให้ Elisée Réclus และพี่ชายของเขา Elie เริ่มมองตัวเองว่าเข้าสังกัดกับกลุ่ม libertarian หรืออนาธิปัตย์ ปีกหนึ่งของขบวนการสังคมนิยม ปารีสคอมมูนเริ่มต้นขึ้นในวันที่ 18 มีนาคม 1871 เมื่อคนงานในปารีสเข้ายึดอำนาจการปกครองของเมือง เพื่อต่อต้านระบอบอำนาจนิยมและความยากลำบากที่พวกเขาต้องเจอหลังจากการสถาปนาจักรวรรดิ์ที่สอง (ของหลุยส์ โบนาปาร์ต) เหตุการณ์ปารีสคอมมูนได้ทำให้เกิดชนชั้นทางสังคมใหม่ เมื่อประชาชนเริ่มแสดงบทบาทใหม่และปกป้องเมืองจากกองกำลังของทหารฝรั่งเศสเอง เกาะแห่งเสรีภาพในเมืองนี้เป็นจริงขึ้นมาภายในช่วงเวลา 73 วัน ซึ่งเสริมกำลังให้กับผู้คนที่กำลังนำสังคมไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคม รวมทั้งมอบโอกาสให้  Réclus ได้ทดสอบความคิดของตนในทางปฏิบัติการ

          ในการต่อสู้บนท้องถนนที่ทำให้ปารีสคอมมูนต้องสิ้นสุดลง อย่างไรก็ตาม ประชาชนกว่า 25,000 คนต้องถูกสังหารและ Réclus เอง เช่นเดียวกับคนอื่น ถูกจองจำและต่อมาต้องลี้ภัยไปอยู่ที่สวิสเซอร์แลนด์ ที่นั่น เขาได้เริ่มเขียนหนังสือภูมิศาสตร์และหนังสือนำเที่ยว ควบคู่ไปกับแผ่นพับอนาธิปัตย์ ซึ่งทำให้เขามีบทบาทมากขึ้นในขบวนการเคลื่อนไหวระดับสากล ระหว่าง 1876-1894 เขาได้ตีพิมพ์ La Nouvelle Géographie Universelle (New Universal Geography) ที่มีถึง 19 เล่ม และระหว่าง 1905- 1908 ได้ตีพิมพ์ L’Homme et la Terre (Man and Earth) อีก 6 เล่ม ตำราภูมิศาสตร์ที่ละเอียดและสมบูรณ์เหล่านี้ได้กลายเป็นที่รวบรวมแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับส่วนต่างๆ ของโลก ซึ่งในทางการเมืองได้ถูกออกแบบให้แสดงว่าทรัพยากรของโลกนั้นได้ถูกจัดสรรอย่างไรเพื่อปรับปรุงสภาพความเป็นอยู่ของคน นอกจากนั้น เขายังได้ใช้มันเพื่อท้าทายกลุ่มของนักภูมิศาสตร์ที่ร่วมมือกับจักรวรรดินิยมแสวงหาประโยชน์จากประเทศกำลังพัฒนา โดย Réclus พยายามใข้ภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือในการสร้างความเข้าใจและความเห็นอกเห็นใจ ข้ามพรมแดน – ลดทอนอำนาจของรัฐจักรวรรดิ์โดยส่งเสริมจิตวิญญาณของมนุษยชนที่เป็นสากลระหว่างประชาชนในรัฐชาติและอาณาบริเวณที่แตกต่างกัน Réclus ใช้ภาษาที่สะท้อนถึงข้อกังวลทางสิ่งแวดล้อมในยุคสมัยปัจจุบัน เขาเน้นให้เห็นถึงวิถีทางที่คนจะอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข รวมถึงมีความสัมพันธ์ที่ยั่งยืนกับโลกธรรมชาติ (ที่เขาอ้างคำว่า “ดุลยภาพ)  วิธีการแบบองค์รวม (holistic) นี้ต่อมาได้ถูกกดทับโดยแนวทางการศึกษาภูมิศาสตร์ภูมิภาค (regional geography) แบบอื่น แต่ประเด็นในงานของเขายังคงสะท้อนความสนใจในโลกปัจจุบันอย่างน่าเหลือเชื่อ

          Réclus ย้ายไปบรัสเซลในช่วง 11 ปีสุดท้ายของชีวิต ที่เขามีส่วนร่วมก่อตั้ง New University และตั้งสถาบันภูมิศาสตร์ (Geographical Institute) ที่นั่นในปี 1898 ที่นั่น เขาได้ให้บรรยายและกวดวิชาโดยไม่คิดเงิน รวมถึงทำงานวิจัยและงานเขียนอย่างต่อเนื่องเพื่อจุนเจือครอบครัว เขาได้เสียชีวิตลงในปี 1905